Skip to main content

Kuchnia to najważniejsze miejsce w domu.

Planowanie kuchni jest ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Dzisiaj kuchnia jest często centrum domu lub mieszkania. To tutaj przynosimy sprawunki, wypakowujemy zakupy a następnie, wg uznania segregujemy i przechowujemy. W kuchni przyrządzamy posiłki oraz napoje, czasami je pakujemy, po czym zmywamy i chowamy naczynia. Tak, to jest miejsce szczególne – centrum naszego małego świata.

Rola kuchni rośnie jeszcze mocniej kiedy jest ona otwarta. Często główne pomieszczenie w domu łączy w sobie salon oraz jadalnię i kuchnię w jednym. I tutaj dochodzi istotny czynnik budowania relacji między ludzkich. Dlatego tak ważne jest projektowanie i planowanie układu na jak wcześniejszym etapie urządzania naszej przestrzeni. I na tym skupimy się tym razem, pomijając kwestie stylów i doboru materiałów. Poniższe zasady są uniwersalne dla kwarcytów naturalnych, spieków czy konglomeratów kwarcowych.

Planowanie kuchni – podział na strefy.

Podczas projektowania nic nie jest rolą przypadku. Podział kuchni na strefy ma na celu usprawnienie pracy i zwiększenie funkcjonalności pomieszczenia. Dzięki logicznemu rozmieszczeniu sprzętów i szafek można płynnie przechodzić od jednej czynności do drugiej, oszczędzając czas i energię.

Strefy w kuchni:

  1. Strefa artykułów spożywczych (fioletowa)
    Znajduje się najczęściej przy lodówce i szafkach do przechowywania żywności. To miejsce, gdzie trzymamy produkty suche, konserwy, przyprawy oraz świeże jedzenie.

  2. Strefa naczyń i sztućców (zielona)
    Zlokalizowana najczęściej blisko zmywarki lub zlewu. Przechowuje się tu talerze, kubki, garnki, patelnie i sztućce – wszystko, co potrzebne do nakrycia stołu i serwowania posiłków.

  3. Strefa zmywania (niebieska
    Obejmuje zlew, zmywarkę i miejsce na środki czystości. To centrum utrzymania porządku w kuchni – tu myje się naczynia i przygotowuje produkty do gotowania.

  4. Strefa przygotowania posiłków (pomarańczowa)
    To przestrzeń robocza, gdzie kroimy, mieszamy i przygotowujemy składniki. Najlepiej, gdy znajduje się między strefą zmywania a gotowania, aby zapewnić wygodny przepływ pracy.

  5. Strefa gotowania (czerwona)
    Obejmuje kuchenkę, piekarnik, okap i blaty pomocnicze. Tu odbywa się proces obróbki termicznej potraw – gotowanie, smażenie, pieczenie.

Strefy funkcyjne w kuchni

Układy mebli a strefy:

  • Kuchnia w kształcie „U” – wszystkie strefy rozmieszczone są na trzech ścianach, co tworzy ergonomiczny „trójkąt roboczy” (lodówka–zlew–kuchenka).

  • Kuchnia z wyspą – wyspa pełni funkcję dodatkowej strefy (np. przygotowania lub zmywania) i ułatwia kontakt z resztą pomieszczenia.

  • Kuchnia otwarta (jednorzędowa) – wszystkie strefy znajdują się w jednej linii; ważne jest tu zachowanie logicznej kolejności: artykuły spożywcze → zmywanie → przygotowanie → gotowanie.

Zasada Złotego Trójkąta ułatwia planowanie kuchni. 

Zasada złotego trójkąta roboczego jest powszechnie znana i opisuje kształtowanie ergonomii w projektowaniu kuchni. Jej celem jest zapewnienie wygody, funkcjonalności i efektywności podczas gotowania i wykonywania innych czynności kuchennych. Opisuje ona szczególną przestrzeń pomiędzy trzema kluczowymi miejscami w kuchni: zlewozmywakiem, lodówką i płytą grzewczą.

Trzy wierzchołki trójkąta łączą w planie kuchni 3 wspomniane wyżej punkty strategiczne, czyli miejsca przy których najczęściej pracujemy. Chodzi o to aby nie były one zbyt od siebie oddalone. Powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby tworzyły trójkąt, którego boki mają odpowiednie proporcje. Dzięki temu użytkownik może poruszać się między tymi strefami w sposób płynny, bez zbędnych kroków i skrzyżowań ścieżek.

Optymalne odległości pomiędzy poszczególnymi punktami trójkąta to:

  • między lodówką a zlewem: 120–210 cm,

  • między zlewem a kuchenką: 120–180 cm,

  • między lodówką a kuchenką: 120–270 cm.

Suma boków trójkąta powinna wynosić od 4 do 7 metrów.
Jeśli odległości są zbyt małe – praca będzie ciasna i niewygodna.
Jeśli zbyt duże – gotowanie stanie się męczące, bo trzeba będzie robić za dużo kroków.

złoty trójkąt planowania kuchni

Pierwszy przykład przedstawia układ w kształcie litery U, gdzie lodówka, zlew i płyta grzewcza są równomiernie rozmieszczone na trzech bokach, zapewniając doskonałą równowagę. Drugi układ przedstawia kuchnię narożną w kształcie litery L, gdzie trójkąt pozostaje kompaktowy, a jednocześnie dostępny. Trzeci układ, często spotykany w kuchniach z galerią, zachowuje prostą ścieżkę z minimalną liczbą przejść, podczas gdy czwarty układ wprowadza wyspę, strategicznie umieszczając na niej płytę grzewczą, co pozwala na adaptację trójkąta bez utraty płynności.

Te konfiguracje pokazują, jak elastycznie można zastosować trójkąt kuchenny bez uszczerbku dla wydajności, niezależnie od jego układu. Dobrze zaplanowany trójkąt zmniejsza zmęczenie w kuchni, poprawia produktywność i poprawia ogólne wrażenia użytkownika, co czyni go fundamentalną koncepcją i ułatwia planowanie kuchni.

Blaty kuchenne w kształcie „L” z wyspą.

Kuchnia w kształcie litery L

Po lewej stronie wyspa znajduje się zbyt blisko głównego trójkąta roboczego – utworzonego przez zlew, płytę grzewczą i lodówkę. Ten trójkąt jest niezbędny do sprawnego poruszania się podczas gotowania. W tym przypadku wyspa blokuje naturalny przepływ między tymi kluczowymi obszarami. Mimo że przejście wynosi 1 metr, zakłócona jest on płynność pracy, czyniąc przestrzeń mniej wydajną i potencjalnie frustrującą w użytkowaniu.

Po prawej stronie poprawiono układ. Wyspa została przesunięta dalej, tworząc 1,20 metra wolnej przestrzeni. Ta zmiana pozwala zachować niezakłócony trójkąt roboczy, umożliwiając płynne przemieszczanie się między zlewem, płytą grzewczą i lodówką. W rezultacie kuchnia staje się bardziej funkcjonalna i przyjazna użytkownikowi.

Projektując kuchnię w kształcie litery L z wyspą, zawsze należy zadbać o zachowanie wolnego trójkąta roboczego. Minimalny odstęp 120 cm między wyspą a otaczającymi ją szafkami to idealne rozwiązanie dla optymalnego przepływu i łatwości użytkowania. Zawsze planuj kuchnię tak, aby trójkąt roboczy był zwarty i pozbawiony przeszkód. Dobrze zaprojektowany trójkąt poprawia zarówno funkcjonalność, jak i płynność przestrzeni.

Projektowanie kuchni otwartej (jednorzędowej).

Kuchnia otwarta - planowanie

Im mniejsza kuchnia tym wyzwanie jest trudniejsze a planowanie jeszcze bardziej istotne. Przy kuchni typu otwartego (inaczej nazywanej galerią lub jednorzędową), kluczowe jest zachowanie prawidłowej kolejności rozmieszczenia stref. Pierwsza na trasie jest lodówka, czyli strefa przechowywania artykułów spożywczych. Drugą jest strefa mycia / płukania / obierania żywności. Trzecia strefa znajduje się pomiędzy zlewem a płytą grzewczą lub gazową, tu następuje przygotowanie potraw. Ostatnia w kolejności jest strefa gotowania. Taka konstrukcja jest nie tylko bardziej wydajna, ale także bezpieczniejsza i przyjemniejsza w użyciu. Zawsze planuj kuchnię tak, aby trójkąt roboczy był zwarty i pozbawiony przeszkód.

Innym aspektem jest Zasada Zachowania Odstępu pomiędzy stałymi sprzętami w kuchni. Każdy sprzęt AGD powinien mieć zapewnione miejsce zarówno po lewej jak i prawej stronie. Wyjątkiem jest lodówka, która każdorazowo powinna być skrajnie ulokowana. Pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem przestrzeń jest niezbędna i powinna wynosić najlepiej 60-80cm (absolutne minimum to 30cm). To przestrzeń, którą potrzebujemy przy korzystaniu z lodówki aby np. chwilowo odstawić półmisek z sałatką by móc dostać się do ustawionych w głębi lodówki ogórków. Lub zanim schowamy przyniesioną żywność do lodówki. To miejsca jest absolutnie kluczowe dla zachowania minimum komfortu pracy. Również bufor jest wymagany po obu stronach płyty grzewczej (gazowej). Lepiej jest zmienić płytę na mniejszą niż rezygnować z przestrzeni buforowej. Ponieważ będziemy korzystać z buforów znacznie częściej niż z 3-4 palników jednocześnie.

Planowanie kuchni – wysokość blatów i szafek kuchennych.

wysokość blatów w kuchni

Projektowanie kuchni, która łączy komfort z funkcjonalnością, wymaga dopasowania wysokości blatów roboczych do wzrostu użytkownika. Odpowiednie proporcje mebli mają kluczowe znaczenie dla ergonomii – pozwalają zachować prawidłową postawę ciała i zmniejszają obciążenie kręgosłupa podczas przygotowywania posiłków.

Na ilustracjach przedstawiono pięć osób o wzroście od 150 do 170 cm, dla których określono optymalne wysokości blatów kuchennych:

  • 150 cm wzrostu → blat 80 cm wysokości

  • 155 cm wzrostu → blat 82,5 cm

  • 160 cm wzrostu → blat 85 cm

  • 165 cm wzrostu → blat 87,5 cm

  • 170 cm wzrostu → blat 90 cm

Takie proporcje zapewniają, że powierzchnia robocza znajduje się na wysokości, przy której łokcie pozostają zgięte pod kątem zbliżonym do 90 stopni. Dzięki temu nie trzeba się garbić ani nadmiernie pochylać, co przekłada się na wygodę i zdrową postawę w czasie gotowania.

Dostosowanie wysokości blatów do indywidualnych potrzeb użytkownika to prosty sposób na zwiększenie komfortu i efektywności pracy w kuchni. Odpowiednie planowanie kuchni minimalizuje zmęczenie, poprawia ergonomię i sprawia, że codzienne czynności – krojenie, mieszanie czy zmywanie – stają się o wiele przyjemniejsze.

Planowanie kuchni PSGranit Gdynia

Dobrze zaplanowana kuchnia to serce funkcjonalnego domu. Znajomość zasad ergonomii, odpowiednie rozmieszczenie stref roboczych, przemyślane oświetlenie, wentylacja i bezpieczeństwo użytkowania pozwalają architektom tworzyć wnętrza idealnie dopasowane do domowników. Dbałość o szczegóły – takie jak płynny układ „trójkąta roboczego”, właściwe odległości między sprzętami i indywidualne wymiary – gwarantuje wygodę, harmonię i radość z codziennego korzystania z kuchni.